ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Με αφορμή τη σημερινή επέτειο θυμήθηκα τα " ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ", ένα δίσκο του Μίκη Θεοδωράκη, που περιέχει τραγούδια που κάποτε ήταν συνώνυμα με τους αγώνες τόσο της εργατικής τάξης όσο και των αγωνιστών του Πολυτεχνείου.Τραγουδούν, ο συνθέτης, η Μαρία Δημητριάδη, η Μαρία Φαραντούρη και ο Λάκης Καραλής.

Hμουν μαθητής το 1973, πήγαμε εκείνο το απόγευμα κανονικά για μάθημα, αλλά βγήκε ο Λυκειάρχης και μας λέει " θα φύγετε γρήγορα για τα σπίτια σας και δεν θα σταματήσετε πουθενά, γίνονται φασαρίες στο Πανεπιστήμιο". Επιχείρησα να πάρω λεωφορείο, αδύνατο, ήταν όλα φίσκα, ο κόσμος έτρεχε σκυθρωπός και τρομαγμένος, το έκοψα με τα πόδια, δεν σταμάτησα πουθενά.
Δεν είχα καταλάβει τι συνέβαινε βέβαια. Το κατάλαβα όμως πολύ καλά 3-4 χρόνια αργότερα. Είχε γίνει η μεταπολίτευση και στην αυλή του σχολείου κάναμε τη γιορτή του Πολυτεχνείου. Δίπλα μου στέκονταν ένας συνομήλικος, αλλά του "πρακτικού"..... ξαφνικά διαπιστώνω ότι κλαίει με λυγμούς.
Θυμάμαι, αναρωτήθηκα μέσα μου :" τόσο πια συγκινήθηκε αυτός και κλαίει...". Τις επόμενες μέρες έμαθα ότι ο αδελφός του, φοιτητής το 1973 στην Αθήνα, είχε ξυλοκοπηθεί άγρια από τους μπάτσους στη Νομική και είχε μείνει ανάπηρος.
Τώρα βέβαια μιλάμε για επεισόδια, ταραχές, αναρχικούς, κουκουλοφόρους, άσυλο κλπ, έννοιες τόσο ξεθωριασμένες κι απόμακρες από την εποχή εκείνη.

Από τα τραγούδια του αγώνα, αφιερωμένο στους ήρωες (τότε παιδιά) του Πολυτεχνείου:

" ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΝΕΚΡΟΙ"

Πάλης ξεκίνημα, νέοι αγώνες,

οδηγοί της ελπίδας οι πρώτοι νεκροί

Οχι άλλα δάκρυα κλείσαν οι τάφοι

λευτεριάς λίπασμα οι πρώτοι νεκροί

Λουλούδι φωτιάς βγαίνει στους τάφους

μήνυμα στέλνουν οι πρώτοι νεκροί

Απάντηση θα πάρουν ενότητα κι αγώνα

και θα βρουν ανάπαυση οι πρώτοι νεκροί

Στο δίσκο υπάρχουν πολλά γνωστά , αλλά και άγνωστα τραγούδια. Θυμίζω από τα επικά του Μίκη τα: " ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΣΥΝΕΜΟΡΦΩΘΗΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ" σε μοναδική ερμηνεία του Μίκη,
"ΚΑΙ ΣΥ ΛΑΕ ΒΑΣΑΝΙΣΜΕΝΕ ΜΗ ΞΕΧΝΑΣ ΤΟΝ ΩΡΩΠΟ" με τον Μίκη και τη Μαρία Φαραντούρη, το "ΛΕΒΕΝΤΗ ", σε ποίηση Νότη Περγιάλη:(σαν τον αιτό φτερούγαγες στη στράτα, τον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια.... λεβέντης εεεε.. εεε... εροβόλαγε....)... με τη Μαρία Δημητριάδη.
Υπάρχουν όμως και μερικά "διαμάντια" απ΄αυτά που μόνο ο Μίκης ήξερε να φτιάχνει:

Ο " ΘΡΗΝΟΣ" ,σε ποίηση Γεωργίας Δεληγιάννη-Αναστασιάδη, "Η ΑΥΛΗ" σε ποίηση Μάνου Ελευθερίου, "ΟΤΑΝ ΧΤΥΠΗΣΕΙΣ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ" σε στίχους του Μίκη για τον Αλ. Παναγούλη.

Κορυφαίο του δίσκου κι από τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια, το: "ΠΟΙΟΣ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ" ,σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, με τη Φαραντούρη και το Λάκη Καραλή.
Το τραγούδι αυτό επανεκτελέστηκε σχετικά πρόσφατα από τους Αφούς Κατσιμίχα και απέσπασε επαίνους από το Μίκη. Προσωπικά προτιμώ την πρώτη εκτέλεση με το εξαιρετικά πρωτότυπο και περίεργο κούρδισμα του μπουζουκιού :

Ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά

να την ξεμοναχιάσει μεσ' τη νύχτα

ουρλιάζουν και σφυρίζουν φορτηγά

σαν ψάρι μ' εχουν πιάσει μεσ' τα δίχτυα

Για κάποιον μεσ΄τον κόσμο ειν' αργά

ποιός τη ζωή μου, ποιός την κυνηγά

Ποιος τη ζωή μου, ποιός παραφυλά

στου κόσμου τα στενά, ποιος σημαδεύει

που πήγε αυτός που ξέρει να μιλά

που ξέρει πιο πολύ και να πιστεύει

Το 1980, μετά από πορεία του Πολυτεχνείου πήγαμε σε μια υπόγεια ταβέρνα κοντά στο Πανεπιστήμιο. Αρχίσαμε να τραγουδάμε αυτά τα τραγούδια, αλλά ο ταβερνιάρης, χαφιές της ασφάλειας ενοχλήθηκε. Μπουκάρανε οι μπάτσοι ξαφνικά για εξακρίβωση στοιχείων. Θυμάμαι είχα πάρει τέτοιο φόβο.....
Αυτά εν έτει 1980 παρακαλώ, για να μη ξεχνάμε τι γίνονταν στην Ελλάδα ακόμα και τότε. Ντρέπομαι για το φόβο που πήρα, επειδή μου ζήτησαν μια ταυτότητα, ενώ κάποιοι άλλοι λίγα χρόνια πριν, αψήφισαν τανκς και πολυβόλα.
Τιμή και δόξα στους ήρωες και να μη ξεχνάμε. Η λήθη σκοτώνει τη συνείδηση.

Δείτε ωραίο φωτογραφικό υλικό και ποιήματα που γράφτηκαν για τη σημαντικότερη ημέρα της σύγχρονης ιστορίας μας στο blog της Ντόλλυς εδώ.