ΑΓΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Γράφει ο Δήμος Μούτσης στην επανέκδοση του " ΑΓΙΟΥ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ" το Φλεβάρη του 1999 (η πρώτη έκδοση του δίσκου έγινε το Φλεβάρη του 1972) :

"Πέρασε πολύς καιρός από τότε. Μιλάμε για 27 χρόνια πριν... Το βρίσκω λοιπόν πολύ φυσικό να' χω ξεχάσει αρκετές λεπτομέρειες και κυρίως την κατάσταση στην οποία βρισκόμουν όταν έγραφα αυτό το δίσκο. Πάντως, πρόθεση για μια καινούρια κι επαναστατική δουλιά, όπως αποδείχθηκε αργότερα ότι ήταν ο ΑΓΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ, δεν είχα.Το λέω αυτό, πρώτον γιατί μια τέτοια σκέψη και είναι άγνωστη στο χαρακτήρα μου και δεύτερο και κυριότερο, γιατί ξέρω καλά πως οι καινούριες ιδέες και οι καινούριες μορφές σ' όλα τα είδη της Τέχνης έρχονται ως αποτέλεσμα κι όχι από πρόθεση."

Πόσο σωστά μιλάει ο Μούτσης, αλλά και πόσο σεμνά για ένα ιστορικό έργο της Ελληνικής μουσικής, που τάραξε τα νερά όταν κυκλοφόρησε και θεωρείται ακόμα και σήμερα σημείο αναφοράς στη δισκογραφία.

Ο δίσκος κυκλοφόρησε το 1972 στην επταετία, σε ποιήματα του Μάνου Ελευθερίου, με δυό νέους τραγουδιστές τότε, το Δημήτρη Μητροπάνο και την Πετρή Σαλπέα.

Η θεματολογία του δίσκου είναι η Μικρασιατική καταστροφή. Ο Μούτσης πάντως ισχυρίζεται ότι μέλημα του δεν ήταν η Μικρά Ασία και σε μια παρουσίαση του δίσκου το 1972 γράφει : " Ο ΑΓΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ είναι ένας συμβολισμός μιας τραγωδίας που περνάμε όλοι κάποτε, αλλά και ο συμβολισμός μιας αναγέννησης που ελπίζουμε ότι κάποτε θα έλθει".

Να και το ομώνυμο τραγούδι :

Στα εννιακόσια δέκα οκτώ

απ΄την Μικρά Ασία

μου' στειλες κάρτες με στρατό

και την Αγιά Σοφία

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό

μα από τότε μέχρι εδώ

σπίτι μείναν μόνο δυό

ο Αγιος Φεβρουάριος κι εγώ

Πρόσφυγα σ' έριξαν εδώ

κι ο χάρος έξι βήματα

στα χρόνια που ήρθα να σε δω

μέσα στα παραπήγματα.

Οταν πήγαιναν, λέει πάλι ο Μούτσης, με τον Ελευθερίου για την παρουσίαση του δίσκου, τους πρόλαβε η μάνα του και τους δίνει μια πίτα. Τι είναι αυτό? τη ρωτάει ο Ελευθερίου κι απαντά η κυρία Μούτση :

" Πάρτε το παιδί μου να την προσφέρετε στους δημοσιογράφους. Πίτα του Αγίου Φανουρίου είναι, Αγιος.... Φανούριος κι ο δίσκος θα κάνει μεγάλη εντύπωση..."

Η μουσική του δίσκου είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη για την εποχή. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε οκτακάναλο στην ηχογράφηση του δίσκου, γι αυτό τα μπουζούκια ηχούν περίεργα. Ο Μούτσης ισχυρίζεται ότι για τις μελωδίες πατάει στη λαϊκή παράδοση, αλλά είναι επηρεασμένος κι από τα σύγχρονα μουσικά ρεύματα, δηλαδή την ποπ !!!! ( Αυτό φαίνεται περισσότερο ίσως στην εισαγωγή (το ορχηστρικό) του δίσκου και στο τραγούδι "ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ", που είναι γραμμένο για έναν Τηνιακό ναυτικό, φίλο του ποιητή).

Ο στίχος του Ελευθερίου, ζωντανεύει απλά και χωρίς ακραίους συναισθηματισμούς, εικόνες από την προσφυγιά, την καταστροφή και τη διασπορά των προσφύγων στην Ελλάδα, με τις αναμνήσεις τους , κυρίως δε το μεγάλο και αναπάντητο "γιατί" που υπήρχε μέσα τους.

Ολα τα τραγούδια του δίσκου γίνανε πολύ γνωστά και χιλιοτραγουδήθηκαν. Επρεπε όμως να φύγει η χούντα και να περάσουν δύο χρόνια για να γίνει αυτό. Βλέπετε, η χούντα δεν ήθελε να θυμούνται οι ιθαγενείς, εθνικές ήττες. "Ο ΧΑΡΟΣ ΒΓΗΚΕ ΠΑΓΑΝΙΑ" θυμάμαι, ακούγονταν ολημερίς και ολονυχτίς από τους λιγοστούς ραδιοφωνικούς σταθμούς της εποχής. Σε μένα πάντα άρεσε ιδιαίτερα " Η ΣΟΥΣΤΑ" :

Η σούστα πήγαινε μπροστά

κι ο μάγκας τοίχο-τοίχο

δεν έτυχε στα χρόνια αυτά

τίποτα να πετύχω

Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές

του Αη Γιάννη, αχ πόσα ξέρεις και μου λες

που έχουν πεθάνει

Βρέθηκα πάνω στην κορφή

στ΄αγριεμένο κύμα

στης Σμύρνης την καταστροφή

στ' άδικο και στο κρίμα

Ωραιότατα τραγούδια βέβαια το " ΚΟΜΟΔΙΝΟ" με την Π. Σαλπέα, " ΑΛΛΟΣ ΓΙΑ ΧΙΟ ΤΡΑΒΗΞΕ" με το Μητροπάνο, " ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΙΒΑΛΙ" και με τους δυό. Εξαιρετική μπαλλάντα το 'ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΑΝΗΦΟΡΙΑ".

Ο Μητροπάνος ουσιαστικά ξεκίνησε τη μεγάλη του καριέρα μ' αυτό το δίσκο. Ηταν φαντάρος τότε. Αρεσε στο Μούτση, όπως λέει ο ίδιος, γιατί τα είπε λιτά κι απέριττα σ' αντίθεση με τους άλλους λαϊκούς τραγουδιστές της εποχής " με τα πολλά φωνητικά τσαλίμια". Η Σαλπέα, τραγουδίστρια σε μπουάτ τότε, καλλίφωνη και ωραία κοπέλλα, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Μούτση. Εμφανίστηκε σε δυό δίσκους ακόμα, με το Μητροπάνο στα " ΤΣΙΜΕΝΤΕΝΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ" των Γ. Κατσαρού-Ηλία Λυμπερόπουλου και στον πολύ καλό δίσκο " ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΤΑΓΟΝΑ ΑΛΑΤΙ" των Μίμη Πλέσσα-Δ.Χριστοδούλου, με τον Αντ. Καλογιάννη και έκτοτε εξαφανίστηκε.

* JUKE-BOX

Ακούω το δίσκο αυτό κι έχω την εντύπωση ότι έχει γραφτεί σήμερα. Ο ήχος είναι φρέσκος πάντα, οι μουσικές του Μούτση, τα ποιήματα του Ελευθερίου και οι ερμηνείες των τραγουδιστών, ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι. Ο Δήμος Μούτσης είναι από τους πλέον αξιόλογους Ελληνες συνθέτες, αλλά δυσανάλογα παραγωγικός, σε σχέση με το μεγάλο του ταλέντο. Αντι-σταρ και τεμπελάκος ο Δήμος, αλλά μεγάλο κεφάλαιο για την Ελληνική μουσική.